Toplumsal değişimin hafızası: "Umut"

Yönetmen, oyuncu, senarist, edebiyatçı Yılmaz Güney’in filmografisinde olduğu kadar dünya sineması açısından da önemli bir film olan «Umut», Şerif Gören senaryosunu birlikte yazdıkları sinema klasiği olarak güncelliğini korumaktadır. Taksilerin yaygınlık kazandı bir dönemde faytonculuk yaparak ailesinin geçimini sağlamaya çalışan bir adamın öyküsünü beyaz perdeye aktarıyor. Toplumsal koşullara, köyden kente göç olgusunu ve modernizmin etkilerine dikkat çeken Umut, bir çok sahnesiyle eşitsizliğe dikkat çekip insan psikolojisini seyirciye aktaran Umut, yoksulluk koşullarında ve borçlu olarak yaşamını sürdürmeye çalışan Cabbar'ın işlerinin kötü gitmesi ve atının bir gün bir araba çarpması ile ölmesi sonucu umutsuz bir sürece sürüklenmesini resmediyor. Tüm ümidi arkadaşı Hasan’ın anlattığı defineyi çıkarabilmektedir. 

Türk Sineması açısından klasik bir film olan Umut filmi, İtalyan yönetmen Vittorio De Sica’nın 1948 yılında vizyona giren Bisiklet Hırsızları filmi ile ana fikir olarak benzeşmektedir. Umut, toplumsal yaşamın dışında kalıp ötekileştirilmiş ve içinde bulunduğu şartlardan dolayı ailesinin  geçimini sağlamakta zorlanan bir adamın umudunu terk etmemesini ve bir süre sonra beliren umutsuzluğunu konu edinmiştir. 

Sınıfsal bir perspektifle çekilen film, zengin ile yoksul arasındaki çelişki ve ilişkileri anlatarak toplumsal koşulları sinema perdesine akıcı ve özgün bir şekilde aktarmıştır. Filmin akışındaki Banka sahnesi, kızının okula kabul edilmesi sahnesi, oğlunun bisiklete binememesi sahnesi, atına araba çarpması sonuncunda gelişen durum ve define aranırken gelişen süreç, toplumsal ve sosyal koşullara dikkat çekerek umudu ve umutsuzluğun rengini sinema perdesinde resmetmiştir. Vizyona girdiği dönem engellenmeye çalışılan film bir çok sinema yönetmenini etkilemiştir, başta Adana Altın Koza Film Festivali olmak üzere Antalya Altın Portakal ve Grenoble film festivallerinden bir çok dalda ödül kazanmıştır, 2015 yılında 47. SİYAD Türk Sineması Ödülleri tarafından Yüzyılın En İyi Türk Filmi olarak seçilmiştir*. 

*https://tr.wikipedia.org/wiki/Umut_(film,_1970)